Zil Tesisatı

Zil Tesisatı Kabloları

Standart İletken Kesitleri

Etimesgut zil tesisatı elektrik tesislerinde kullanılan iletkenler standart kesitlerde imal edilmektedir. Bu kesitler şöyledir: 0,5-0,75-1-1,5-2,5-4-6-10-16-25-35-50-70-95-120-150-185-240-300-400500 mm2

Piyasada zil, kapı otomatiği, refkontak ve numaratör gibi zayıf akım tesisatlarında kullanılan kablolara zil kablosu veya zil teli denir. Genellikle bakır iletkenin üzeri kalaylanmış olup çeşitli renklerde yalıtkan ile kaplanmasından meydana gelmiştir. Kesitleri 0,50 mm2 ve 0,75 mm2 dir. 100 metrelik toplar halinde satılmaktadır.

Apartman zil tesisatında kablolar, sıva altındaki boruların içinden değişik renkli olarak çekilir. Tesisatın bağlantısında kolaylık olması bakımından renkli kablolar tercih edilir. Böylece devre takibi kolaylaşmış olur. etimesgut zil tesisatı

Kablo Sembolleri ve özellikleri

H05V-U : 0.50 mm2 -1.0 mm2 300 / 500 V PVC izoleli, kılıfsız, tek damarlı esnek iletkenli kablolar; kuru yerler de, boru içerisinde, sıva altı ve üstü tesislerde, sıva altı ve sıva üstünde boru içinde, kroşeler üzerinde, kumanda panosu, mutfak cihazları ile elektromekanik, elektrik ve elektronik montaj uygulamalarında tesisat kablosu olarak

kullanılır. Bu kablolar 2 x 0,50 -3 x 0,50-5 x 0,50-10 x 0,50 mm2’lik kesitlerde imal edilir. Aşağıdaki resimlerde çağırma tesisatlarında kullanılan çeşitli zil kabloları görülmektedir. Kablo sayısı kullanılacak yere göre seçilmektedir. etimesgut zil tesisatı

Yassı kablolar 2 x 0,5-2 x 0,75-2 x 1,5 mm2 kesitlerinde üretilir. Beyaz veya şeffaf renkli PVC dış kılıf kapalı ve kuru yerlerde, sabit tesislerde, dağıtım tablolarında, sıva altı ve sıva üstünde boru içinde, kroşeler üzerinde, dağıtım tablolarındaki irtibatlarda kullanılır. etimesgut zil tesisatı

Zil ve Kapı Otomatiği Tesisatı Kablosu çekme

Çekme İşlem Sırası

• Kablo çekmeye başlamadan önce kullanacağımız iletken, susta(kılavuz) ve el aletleri hazır olmalıdır.
• Susta kablo çekilecek borudan gönderilir.
• Sustanın ucu karşı taraftan çıkınca bir miktar çekilir.
• çekilecek olan kablo sustanın bağlantı ucuna bağlanır. Kablonun çekim sırasında bağlantı yerinden kopmaması için bağlantı çok iyi yapılmalıdır.

Kablo çekmede Dikkat Edilecek Hususlar

• Kablo çekmeye başlamadan önce dikkat edilmesi gereken en önemli nokta eğer sıva altı tesisat yapılıyorsa boruların eksiksiz olarak döşenmiş olmasıdır.
• Kablolar sıva kuruduktan sonra çekilmelidir.
• Kablo çekme işlemi iki kişiyle yapılmalıdır. Bir kişi sustayı çekerken diğer kişi hem sustayı gönderir hem de kabloların boru ağzında sıkışmamasına ve zedelenmemesine dikkat eder.
• Kablolar top halindedir. Kablo çekme işini kolaylaştırmak ve hızlandırmak için kablo topunun iyi açılması gereklidir. Aksi halde kablo dolaşabilir veya kuşgözü olabilir. Bu da zaman kaybına yol açar.
• Kablo çekmede kullanacağımız en önemli eleman susta(kılavuz)dır. Susta, kablo çekilecek borudan gönderilir, borunun diğer ucundan çıkan susta, arka ucuna kablo bağlama payı kalana kadar çekilir.
• Sustanın arka ucuna o borudan gitmesi gereken sayıdaki kablo bağlanır. Kablo çekmeye başlamadan önce gidecek kablo sayısını belirlemeniz gerekir, eğer bir kabloyu unutursanız bütün kabloları geri çekmez zorunda kalırsınız
• Zil, kapı otomatiği, numaratör ve refkontak tesisatına ait tüm kablolar aynı borudan gönderilir. Aydınlatma tesisatı kablolarıyla karıştırmamaya dikkat ediniz. Eğer binadaki kat sayısı fazla ise çağırma tesisatı için birden fazla boru kullanılmalıdır.
• Kablo sustanın arkasına bağlanırken dikkat edilmelidir. Bağlamada kablonun ucunun açılması gerekiyorsa iletken kısma zarar vermeden soyma işlemi yapılmalıdır. Kablo bağlama işlemi yapıldıktan sonra kablonun açılmaması için bağlantının yapıldığı yer izole bant ile sarılabilir.
• Eğer aynı borudan birden fazla kablo gidecekse kablonun daha rahat çekilebilmesi için kablonun uç kısmına yağ veya sabun sürülebilir.
• çağırma tesisatı kabloları ince olduğu için çekilirken dikkatli olunmalıdır, kopabilir. Kablo çekim işi iki kişiyle yapılmalıdır. Bir taraftan susta çekilirken diğer taraftan kablo itilmelidir.

Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği

Madde 58/a.5.iv. Küçük gerilimli devrelerin iletkenleri öteki devrelerden ayrı çekilmelidir.

Bayındırlık Bakanlığı Genel Teknik Şartnamesi

• Tesisat, PVC boru içerisinde plastik izoleli, en az 0,75 mm2’lik iletkenlerle sıva altına yapılacaktır.
• İletken bağlantıları uygun nitelikteki klemensler ile yapılacaktır.

ZİL UYGULAMA DEVRELERİ

Zil Trafosu

Yapısı

Transformatör sargılarından birine uygulanan alternatif gerilimi elektromanyetik indüksiyon yolu ile diğer sargılarında aynı frekansta fakat değişik gerilime dönüştüren ve hareketli parÇası olmayan elektrik makinesidir. KüÇük güÇlü transformatörlere zil transformatörü denilmekte ve 220/3-5-8 volt, 220/4-8-12 volt ve 220/24 voltluk standart gerilimlerde üretilmektedir. GüÇleri ise 10-20-50 watt olarak değişmektedir. Zayıf akım trafosu, demir nüve ve sargılar olmak üzere iki bölümden meydana gelmiştir. Demir nüve, 0,35 -0,5 mm kalınlığındaki birer yüzeyleri yalıtılmış ince silisli sacların paketlenmesi ile yapılmıştır. Sargılar primer ve sekonder sargı olmak üzere iki adettir. AlÇaltıcı trafolarda birbiriyle elektriki bağlantısı olmayan bu iki sargıdan ince kesitli iletkenle Çok sipirli olarak sarılan birinci sargıya primer sargı, kalın kesitli iletkenle az sipirli olarak sarılan ikinci sargıya ise sekonder sargı denir. Zil, kapı otomatiği, refkontak ve numaratör kapı otomatiği zayıf akım trafo Çıkışına bağlanır.(4-8-12 volt)

Transformatörün prensip şeması

Çalışma Prensibi

Transformatör prensip şemasında, primer sargıya alternatif gerilim uygulandığında, bobinden alternatif akım geÇer. Bu akım, demir nüve üzerinde zamana göre yönü ve şiddeti değişen bir manyetik alan meydana getirir. Devresini sekonder sargının bulunduğu ayak üzerinden tamamlayan değişken manyetik alan kuvvet Çizgileri, sekonder sargı iletkenlerini keserek bir emk (elektro motor kuvvet) endükler. Bu şekilde aralarında hiçbir elektriki bağ olmadığı halde, primer sargıya uygulanan alternatif gerilimin etkisi ile sekonder sargıdan aynı frekanslı, düşük gerilim elde edilir. Transformatörün, sekonder sargısından düşük değerli alternatif gerilim uygularsak bu defa diğer sargısında aynı frekanslı yüksek gerilim alırız. Fakat fazla akım Çekilemez. etimesgut zil tesisatı

Transformatör SeÇiminde Dikkat Edilecek Hususlar

Çağırma tesisatında kullanılacak transformatör seÇilirken aşağıdaki hususlara dikkat edilir.

• Giriş ve Çıkış gerilimleri
• Kullanılacağı kat sayısına göre transformatörün gücü
• Monte edileceği panoya göre raylı veya vida bağlantılı
• Bulunduğu ortamın sıcaklığından etkilenmesine göre aÇık veya kapalı tip

Montaj ve Bağlantılarının Yapılması

İşlem Sırası

• Transformatörün montajı raya yapılacaksa uygun ray seÇilir.
• Transformatör montajı vidayla yapılacaksa, diğer montaj ve bağlantıları etkilemeyecek şekilde planÇetenin uygun bir yerine yapılır. Transformatörün montaj deliklerinin büyüklüğüne göre uygun vidalar seÇilerek transformatör montajı yapılır.
• İlk önce transformatör primer bağlantısı yapılır. Primer bağlantısı yapılırken genellikle 1,5 mm² lik kablolar kullanılır. Daha sonra sekonderden Çıkış kabloları bağlantısı yapılır. Sekonder Çıkışı iÇin zil teli kullanılır.

Dikkat Edilecek Hususlar

• Transformatör bağlantısı yapılırken dikkat edilmesi gereken en önemli nokta primer ve sekonder bağlantılarıdır. Düşük gerilim aldığımız sekonder sargıya hiÇbir zaman 220V uygulamamalıyız. Aksi takdirde, primer sargılarda endüklenecek olan gerilim canlıları öldürecek seviyelere kadar Çıkar.
• Transformatör iletken bağlantısı yapılırken iletkenlerin uÇları klemensin dışına Çıkmayacak şekilde yapılır.
• Transformatörün klemensinin vidaları uygun şekilde sıkılmalıdır. Çok fazla sıkılırsa kablolar ezilerek kopabilir. Az sıkılırsa kablolar klemensten Çıkabilir, kablolar, gevşek olmaları nedeniyle ark yapabilir.
• Transformatör klemensine Çok fazla kablo girişi ve Çıkışı yapılmamalıdır.
• Transformatör giriş ve Çıkış bağlantıları yapılırken farklı renkteki kablolar kullanılırsa bağlantılar karıştırılmamış olur. Eğer Çok katlı binaların Çağırma tesisatı yapılıyorsa katlara ait renkler bir yere not alınarak yapılırsa bağlantılar karıştırılmaz.

Ziller

Tanımı

Elektrikli haberleşmenin Çağırma ve bildirim devrelerinde genellikle zil kullanılır. Ziller yapı bakımından mekanik ve elektronik olarak ikiye ayrılır. Mekanik zilde elektromıknatısın Çekip bıraktığı tokmak Çana vurarak ses Çıkarır. Elektronik zillerde ise zilden Çıkması istenen sese göre elektronik devre ve hoparlör bulunur.

Çeşitleri

• Mekanik zil
• Elektronik zil
• Radyo frekanslı fişli zil

Yapıları

Mekanik Zil

Bobin, nüve, palet, tokmak, Çan gibi elemanların birleşmesinden oluşmuş devre elemanıdır. Zilin bobin uÇlarına 4-8-12 voltluk gerilim uygulandığında bobin etrafında bir manyetik alan oluşarak nüveyi mıknatıslar. Mıknatıslanan demir nüve, paleti Çeker ve tokmak Çana vurur. Palet Çekildiği anda Resim 2.2’de görülen zilin kontağı aÇıldığından bobinin enerjisi kesilir. Bu durumda demir nüve mıknatıslığını kaybederek paleti bırakır. Palet normal konumuna döndüğünde ise kontak tekrar kapanarak bobine yeniden akım verir. Bobine kesik kesik uygulanan akım Çanda ses oluşturur.

Elektronik Devreli Zil

DirenÇ, kondansatör, transistör, entegre, hoparlör gibi elemanlar kullanılarak yapılan gereÇlere elektronik devreli zil denir. Melodili zillerin, kanarya sesi, ding dong, bim bam, müzik, insan sesi gibi sinyaller üreten modelleri vardır. Çok yaygın olarak kullanılan kanarya sesli ziller sönümlü osilatör devresinden meydana gelmiştir. Resim 2.23’te kanarya sesli zil görülmektedir.

Elektronik zil Şekil 2.3: Entegreli melodili zil

Radyo Frekanslı Fişli Zil

Radyo frekansı ile Çalışan bu zil kablosuz olarak üretilmektedir. Zil ile buton arasında kablo bağlantısı yoktur. Zilin iÇ yapısında bir elektronik devre vardır. Zil evin iÇerisinde istediğiniz bir prize takabilirsiniz. Zilin üzerinde işitme engelliler iÇin kırmızı renkte flaşör vardır. etimesgut zil tesisatı

Zil Montaj ve Bağlantılarının Yapılması

İşlem Sırası

• Zilin monte edileceği yeri belirleyiniz.
• Zili ve zilin monte edileceği yeri kontrol ederek zilin montajının nasıl yapılacağına karar veriniz. Zili kat tablosunun iÇine veya dışına asabilir ya da vidayla tutturabilirsiniz.
• Zilin montajından sonra sıra zilin elektriki bağlantısına gelir. Zilin iÇerisinden Çıkan iki adet kablonun uÇlarını iletkene zarar vermeden soyunuz. Bu işlemden sonra daha önce zil iÇin Çekilmiş olan kabloların uÇlarını aÇınız.
• Kabloların uÇlarını aÇtıktan sonra düz ek yöntemiyle kabloları bağlayınız.
• Kabloları bağladıktan sonra iletken kısımların yalıtkanlığını sağlayınız.

Dikkat Edilecek Hususlar

• Zilin montajını yapmak iÇin zili sökerken dikkatli olunuz.
• Zilin montajını yaparken vidaları Çok fazla sıkmamaya özen gösteriniz, zili kırabilir.
• Zayıf akım kabloları ince olduğu iÇin uÇlarını aÇarken iletkenlere zarar vermemeye özen gösteriniz.
• Kablo bağlantılarını yaparken kabloları fazla sıkmamaya özen gösteriniz, kablolar kırılabilir.
• Kabloların bağlantısını yaptıktan sonra izole bant ile yalıtım yaparken aÇık yer kalmamasına özen gösteriniz.